Ngành giấy tái chế: bị cấm ở Trung Quốc, tràn sang Việt Nam gây ô nhiễm

Hiện tượng doanh nghiệp Trung Quốc sang Việt Nam sản xuất bột giấy tái chế để mang sản phẩm sạch về nước còn rác thải vứt lại Việt Nam, tiếp tục được Hiệp hội Giấy và Bột giấy cảnh báo, trong văn bản mới đây gửi tới các đơn vị chức năng.

Cụ thể, Hiệp hội này phản ánh, từ cuối năm 2017 đến nay, nhiều doanh nghiệp Trung Quốc sang Việt Nam để nhận thầu giấy bao bì và tìm cách liên doanh để sản xuất bột giấy tái chế. Phương pháp này tức là đánh tơi giấy phế liệu thành bột, rồi qua các quá trình sàng lọc rồi xeo thành tấm, cuộn hay ép thành khối bột rồi xuất về Trung Quốc.

Như vậy, bột giấy sạch được đưa về Trung Quốc còn rác ở lại Việt Nam. Nguyên nhân của hiện tượng này theo Hiệp hội Giấy và Bột giấy Việt Nam là do Trung Quốc siết chặt việc kiểm soát ô nhiễm môi trường, nhất là trong lĩnh vực công nghiệp, trong đó có sản xuất giấy.

Từ năm 2012 đến nay, Trung Quốc đã thực hiện nhiều chính sách để nâng cao hiệu quả hoạt động của ngành giấy, khuyến khích các tập đoàn lớn đầu tư mở rộng với công nghệ hiện đại, cũng như đầu tư ra nước ngoài để xuất khẩu về lại Trung Quốc. Đồng thời, kết hợp loại bỏ dần các nhà máy giấy quy mô nhỏ, thiết bị và công nghệ lạc hậu, gây ô nhiễm môi trường với tổng công suất hiện đã đến trên 15 triệu tấn/năm (chiếm khoảng 15% tổng công suất toàn ngành giấy).

Cũng theo Hiệp hội, từ cuối năm 2017, Trung Quốc đã cấm nhập 27 mặt hàng phế liệu, trong đó có giấy phế liệu. Từ ngày 1/1/2018, Trung Quốc quy định tạp chất lẫn trong giấy phế liệu nhập khẩu vào Trung Quốc phải dưới 0,5%, tỷ lệ áp dụng trên thị trường thế giới là 1,5%.

Cùng với đó, Trung Quốc cũng thắt chặt việc cấp phép nhập khẩu giấy phế liệu (cấp theo quý) nên các doanh nghiệp Trung Quốc thiếu nguyên liệu để sản xuất, cũng như thiếu hụt giấy thành phẩm, đặc biệt là giấy bao bì.

Hiệp hội Giấy và Bột giấy cho rằng, việc đầu tư sản xuất bột giấy tái chế để xuất khẩu có tác động rất xấu và gây nguy hại rất lớn cho các doanh nghiệp sản xuất giấy Việt Nam, qua đó làm giảm cơ hội xuất khẩu giấy thành phẩm làm bao bì sang Trung Quốc. Mặc dù, giấy do các doanh nghiệp FDI sản xuất ra cũng sẽ tập trung tiêu thụ ở thị trường nội địa, làm cho các doanh nghiệp Việt Nam khó giữ được thị phần và mất cơ hội đầu tư quy mô lớn, hiện đại.

“Các doanh nghiệp FDI cũng có lợi thế hơn trong việc tranh giành thị trường giấy phế liệu nhập khẩu và thu gom trong nước làm cho các doanh nghiệp giấy Việt càng kém về năng lực cạnh tranh. Ngoài ra, tình trạng bột sạch đưa về Trung Quốc còn rác để lại Việt Nam sẽ lan rộng và khó kiểm soát, tạo ra nguy cơ lớn về ô nhiễm môi trường”, Hiệp hội này nhấn mạnh.

“Hiện một số doanh nghiệp Việt ‘hám lợi trước mắt’ đang có dự định liên doanh với doanh nghiệp Trung Quốc để thực hiện việc này, thậm chí họ cũng đang thoả thuận ký hợp đồng mua thiết bị đầu tư cho mục đích này”, Hiệp hội Giấy và Bột giấy cảnh báo.

Hồi tuần trước, ít nhất doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực sản xuất giấy và bột giấy tái chế gồm Công ty TNHH Cheng Loong Bình Dương Paper, Công ty TNHH Xương Giấy Chánh Dương, Công ty TNHH Giấy Lee&Man Việt Nam và Công ty TNHH Giấy Kraft Vina đã thay mặt cho các doanh nghiệp sản xuất trong lĩnh vực này có vốn đầu tư nước ngoài đã đồng loạt “ký tâm thư” gửi Thủ tướng Chính phủ.

Trong văn bản kiến nghị này, các doanh nghiệp đề xuất được tiếp tục nhập khẩu giấy loại mã HS thuộc giải 47079000 nhằm phục vụ nhu cầu sản xuất giấy bao bì các loại, đồng thời khẳng định loại giấy trên không gây hại môi trường như các dòng sản phẩm khác và cũng không phải là nguyên nhân gây ra tình trạng ứ đọng hàng nghìn container phế thải tại cảng thời gian qua.

Cam kết là vậy nhưng trên thực tế, trong số 4 doanh nghiệp kiến nghị kể trên thì thời gian qua Lee&Man Việt Nam bị cho là doanh nghiệp vô cùng tai tiếng khi liên tục bị các hộ dân tại ấp Phú Xuân, thị trấn Mái Dầm phản ánh việc nhà máy “xả thải”, “làm ô nhiễm nguồn nước”, “gây tiếng ồn”, “gây bụi” và “phát tán mùi hôi thối”.

Nguồn: Dân Trí